Archive:Wikimedia Quarto/2/Pl-2

<a href="/wiki/Wikimedia_Quarto/2/Pl-1" title="Wstęp"><img src="/upload/thumb/9/93/40px-Welcome.png" alt="Wstęp" /></a>
Wstęp

<a href="/wiki/Wikimedia_Quarto/2/Pl-2" title="Założycie"><img src="/upload/thumb/f/f9/40px-Founder.png" alt="Założycie" /></a>
Założycie

<a href="/wiki/Wikimedia_Quarto/2/Pl-3" title="Raporty"><img src="/upload/thumb/4/45/40px-Reports.png" alt="Raporty" /></a>
Raporty

<a href="/wiki/Wikimedia_Quarto/2/Pl-4" title="Projekty"><img src="/upload/thumb/8/8c/40px-Projects.png" alt="Projekty" /></a>
Projekty

<a href="/wiki/Wikimedia_Quarto/2/Pl-5" title="Wywiad"><img src="/upload/thumb/e/e5/40px-Interview2.png" alt="Wywiad" /></a>
Wywiad

<a href="/wiki/Wikimedia_Quarto/0409/Pl-6" title="Prasa"><img src="/upload/thumb/c/c7/40px-Press2.png" alt="Prasa" /></a>
Prasa

<a href="/wiki/Wikimedia_Quarto/2/Pl-7" title="Świat"><img src="/upload/thumb/d/da/40px-International2.png" alt="Świat" /></a>
Świat

<a href="/wiki/Wikimedia_Quarto/2/Pl-8" title="Uwagi końcowe"><img src="/upload/thumb/7/7e/40px-Endnotes2.png" alt="Uwagi końcowe" /></a>
Uwagi końcowe

Orędzie Założyciela

 

To był bardzo ekscytujący rok dla Fundacji Wikimedia, a jeszcze więcej czeka nas w przyszłym roku!

Wydaje się, że minęły wieki od chwili, kiedy przez 3 dni Wikipedia nie działała, ponieważ mieliśmy tylko 3 serwery, a dwa z nich padły z powodu problemów z płytami głównymi i dyskami. A miało to miejsce dokładnie rok temu. Obecnie dysponujemy 40 serwerami, a kolejne już są w drodze.

W tym roku z serwisu internetowego, który w pewnym stopniu obawiał się wyróżnienia w internetowych portalach informacyjnych takich jak Slashdot, ponieważ nie mógł sobie poradzić ze wzrostem ruchu, staliśmy się... serwisem, który ledwo taki wzrost ruchu zauważa.

Jednakże popularność naszych serwisów nie spada, a może nawet wzrosnąć. Dokonaliśmy bezprecendensowego wyczynu, czegoś, co stanowi inspirację dla wielu, pokazuje czym mógłby być Internet: miejscem, w którym ludzie dzielą się swoją wiedzą, udostępniają ją bezpłatnie i współpracują ze sobą, tworząc coś, co może uczynić ten świat lepszym.

Nikt nie potrafi dokładnie powiedzieć, co przyniesie nam nowy rok, ale niektórzy deweloperzy sugerują, że jeśli utrzymamy obecne tempo wzrostu, będziemy w pierwszej setce lub pięćdziesiątce stron internetowych przed końcem tego roku i będziemy potrzebować setek serwerów. Taka popularność cieszyłaby każdego, ale nas cieszy szczególnie z uwagi na sposób w jaki ją osiągneliśmy, sposób z założenia niemożliwy do spełnienia... setki wolontariuszy współpracujący w bez sztywnych ram formalnych, w pewnym sensie na sposób anarchistyczny, dla osiągnięcia czegoś, w co naprawdę wierzymy.

Jak poradzimy sobie z tym wzrostem popularności? W ten sam sposób, w jaki radziliśmy sobie dotychczas: poprzez wnikliwe, rozsądne poszukiwanie najlepszych rozwiązań, które potrafimy znaleźć. Musimy określić obszary, w których najbardziej potrzebna jest nam pomoc i aktywnie poszukiwać tej pomocy.

Przykładowo ważnym problemem staje się potrzeba przyciągnięcia i włączenia w pracę nad projektem nowych deweloperów. A to może okazać się trudniejsze niż pozyskiwanie nowych autorów, z uwagi na fakt, że muszą posiąść znaczne zasoby nowych umiejętności zanim staną sie w pełni produktywni. Inny przykład: wiemy że niektóre tematy są w Wikipedii lepiej reprezentowane niż inne, i dlatego musimy obmyśleć sposoby przyciągnięcia autorów zainteresowanych odmiennymi tematami niż obecni autorzy Wikipedii.

Zwracam się do wszystkich, by w ramach postanowień noworocznych zastanowili się nad rozwiązaniami jak możemy radzić sobie z wzrostem popularności, a zwłaszcza jak znaleźć więcej ludzi do pomocy. Jeśli każdy aktywny wolontariusz mógłby znaleźć jedną osobę, która wniosłaby jakieś nowe rozwiązania, mogłoby to znacznie zwiększyć nasze możliwości rozwoju.


Orędzie Rady Powierniczej

Rok 2004 był zadziwiający nie tylko z powodów wspomnianych wyżej przez Jimiego Walesa, ale też z innych. Był on zwłaszcza rokiem ewolucji w kierunku międzynarodowej współpracy.

2004 charakteryzował się fenomenalnym współczynnikiem wzrostu projektów w językach innych niż angielski. To właśnie w tym roku ilość artykułów encyklopedycznych w innych językach przewyższyła ilość artykułów w angielskiej Wikipedii. Instalacja wielojęzycznego portalu pod adresem http://www.wikipedia.org, po dwóch latach dyskusji, dodatkowo odzwierciedla międzynarodowość projektu.

Wiele lokalnych społeczności połączyły silne więzi i działają autonomicznie, zamiast kopiować wzory ze społeczności anglojęzycznej. Nawet lepiej, stały się one źródłem inspiracji dla innych projektów. Niezwykle uderzająca jest ilość poszczególnych inicjatyw rodzących się w lokalnych społecznościach, takich jak publikacje na płytach CD, czy tych, których zadaniem jest wzmacnianie współpracy między projektami, takich jak Merry Christmas czy Tłumaczenie tygodnia, a ostatnio Międzynarodowy konkurs pisarski. Te projekty są opisane w niniejszej publikacji, aby je uwidocznić.

Miniony rok był także okresem osobistych spotkań Wikipedystów w wielu krajach, zwłaszcza w Europie i w Azji: w Paryżu, Berlinie, Monachium, Rotterdamie, Londynie, Tajpej - by wymienić tylko niektóre z nich. Istnienie tak aktywnych społeczności jest żywym dowodem na globalny rozwój naszych projektów.

Mimo to komunikacja między różnymi społecznościami jest czasami trudna. Nic dziwnego, zważywszy na różnorodność języków, którymi posługują się Wikipedyści. Wiele wysiłków było w tym roku włożone w lepsze kontakty między społecznościami, w meta-stronę, http://meta.wikimedia.org, otwartą dla wszystkich społeczności, w tłumaczenia najważniejszych stron na meta i na innych witrynach, wreszcie w braniu pod uwagę wszystkich opinii w większym stopniu niż dotychczas.

Jeszcze rok temu publikacja taka jak Quarto mogła być jedno-, lub, w najlepszym razie, dwujęzyczna. Teraz jest tłumaczona na wiele języków.

Międzynarodowy aspekt naszego projektu jest również widoczny w kwestiach organizacyjnych i prawnych, poprzez stworzenie fundacji mającej wspierać wzrost i rozwój wszystkich naszych projektów, oraz przez wybór dwóch członków zarządu reprezentujących Wikipedystów - obie są kobietami, czego nigdy nie mam dosyć powtarzać, ponieważ to bardzo rzadkie w administracji. Ten rok zaowocował też stworzeniem dwóch lokalnych stowarzyszeń, niemieckiego i francuskiego, oraz przygotowaniami do założenia następnych struktur prawnych.

Krótko mówiąc - trzy lata temu dołączyłam do małego anglojęzycznego projektu pod adresem http://www.wikipedia.com, posiadanego przez nieznanego amerykańskiego przedsiębiorcę. To był świetny projekt, ale frustrujący ze względu na swoje skupienie na jednym języku. Dziś zmieniliśmy się w złożony, międzynarodowy projekt, utrzymywany przez organizację non-profit.

Mam nadzieję, że w 2005 uda się nam z jednej strony zwiększyć ilość uczestników posługujących się językami, w których Wikipedie są mniejsze (na przykład arabskim), nawet przez współpracę z zewnętrznymi projektami, jeśli to konieczne. Z drugiej strony chciałabym, żebyśmy stali się istotnym zasobem dla potencjalnych czytelników w krajach o słabej infrastrukturze technicznej, gdzie nie ma dostępu do Internetu.

Nikomu z nas, którzy to czytają, nie brak dostępu do informacji; przeciwnie, topimy się w nadmiarze informacji dostarczanych przez telewizję, radio, gazety, Internet i inne media. Naszym problemem jest z kolei ich filtrowanie i zdobywanie wiarygodnych informacji. Mimo to większość ludzkości nie ma dostępu do tych wszystkich źródeł i potrzebuje pomocy. Musimy unikać poszerzania się luki między tymi, którzy mają dostęp do informacji, a tymi, którzy go nie mają!

Anthere
Anthere

Międzynarodowy aspekt naszego projektu jest ważny! Jest ważny, bo naszym celem jest dostarczanie informacji do możliwie jak największej ilości ludzi. Wolność dostępu i wolność rozpowszechniania są istotne. Ale docieranie do czytelników w ich własnym języku jest równie istotne. Niezbędne jest także uczestnictwo twórców ze wszystkich kultur, aby spełniać nasze postulaty neutralności i wyważonej perspektywy.

Jest to wreszcie nieoczekiwana okazja dla nas wszystkich, aby poznawać mężczyzn i kobiety ze wszystkich krajów świata, aby równoważyć nasze podobieństwa i różnice, i postarać się żyć z tymi różnicami, tolerować je i doceniać. W wielu krajach takie różnice są regulowane za pomocą wybuchów granatów, aby uciszyć protagonistów. Nie mamy innego wyjścia niż znajdować porozumienie. Mamy tylko słowa i musimy ich używać.

--Anthere / Florence Devouard

Jeśli masz jakieś pytania lub komentarze, chcielibyśmy je usłyszeć. Możesz się z nami skontaktować przez nasze strony dyskusji (odwiedź [1]), lub przez pocztę elektroniczną wysłaną na adres: board (at) wikimedia.org.



3

Raporty kwartalne

Perski astrolab

Administracja

Gdzie znajduje się informacja o Fundacji?

Informacje o Fundacji zawarte są wydawanym co kwartał biuletynie, na przeznaczonej dla tego celu liście dyskusyjnej ([2]), na serwerze Meta ([3]) oraz na stronie internetowej Fundacji ([4]). Rozwój strony internetowej Fundacji był bardzoa aktywny na początku jesieni, zamieszczono zestaw stron we wstępnej wersji i większość z tych stron została przetłumaczona na 10 języków. Obecnie 38 ludzi, którzy są native speakerami wielu z języków, ma konta na stronie internetowej Fundacji. Jednak w chwili obecnej strona Fundacji znajduje się w letargu.

Jak Rada się porozumiewa?

Działalność Rady jest rejestrowana na stronach Meta-Wiki ([5]) oraz na stronach Fundacji Wikimedia ([6]). Komunikacja odbywa się zarówno przez majla jak i przez publiczną listę dyskusyjną foundation-l z publicznie dostępnymi archiwami. Członkowie Rady pojawiają się także na kanale IRC #Wikimedia na serwerze freenode ([7]).

W dowolnej sprawie można także używać zbiorczego adresu board(at)wikimedia.org. Prosimy tylko pamiętać, że ten adres nie jest już prywatny. Wszystkie majle są przekazywane do systemu obsługi zgłoszeń OTRS ([8]), i mogą na nie odpowiedać członkowie Rady lub kilka zaufanych osób. OTRS zawiera jednocześnie informacje o niemieckim oddziale oraz spis subskrybentów list informacyjnych po angielsku i niemiecku.

Wreszcie Jimbo, Angela i Anthere, jako nieustrszeni zdobywcy, zaczęli prowadzić blogi. Najbogatszy pod względem informacji o Wikipedii jest blog Angeli ([9]). Szukajcie tam najnowszych wieści o Wikipedii i wszystkim związanym z wikisearch; Jimbo ([10]) korzysta z okazji do opowiadania o Wolnym Oprogramowaniu (także po angielsku), natomiast Anthere ([11] po francusku) zdecydowała się używać swojego bloga do wyrażania swobodnych opinii i skupiła się na rosnącej widoczności Wikimediów w świecie frankofońskim (szczególnie z nadzieją na dotarcie do krajów afrykańskich, gdzie francuski jest szeroko używany).


Czy Rada zbiera lub publikuje gdzieś zapisy swojej działalności?

Jesienią odbyło się kilka spotkań członków Rady.

Rada miała także sposobność spotkać się twarzą w twarz przy paru okazjach: w listopadzie w Rotterdamie, dzień po zlocie Wikipedystów, oraz w Nowym Jorku, przed spotkaniem OSI. Rozmowy dotyczyły kilku tematów, w tym o planach nadchodzących zlotów, czy Fundacja Wikimedia powinna angażować się w działania polityczne, jak zwiększyć zaaangażowanie lokalnych oddziałów w działalność WMF, oraz swobodnych dyskusji na temat przyszłego kształtu Rady. Wszystkie te tematy łatwiej było omawiać na żywo w trakcie posiłku w schroniskach młodzieżowych niż na IRC czy przez majla.

Życie Rady

Michael i Tim niezbyt się udzielali w tym trymestrze, choć Michael pomógł w decyzjach finansowych po ostatniej zbiórce.
Ostatnie miesiące okazały się bardzo pracowite dla Angeli, Jimbo i Anthere, z wieloma miłymi spotkaniami Wikipedystów (zobacz w raportach ze zlotów) oraz wywiadami dla gazet, serwisów sieciowych i stacji radiowych, udzielanych przez wszystkich członków Rady. Wikipedia staje się sławna, a nasze projekty wzbudzają spore zainteresowanie.

Jimbo i Angela spędzili 2 tygodnie w BBC (zobacz specjalny raport na ten temat) podczas gdy Anthere przeprowadzała się do nowego, przestronnego mieszkania z ogrodem, ale przez kilka tygodni bez telefonu i Internetu. Anthere utrzymywała kontakt i swoją działalność dzięki łączu sieciowemu w pracy oraz nieregularnym wizytom w laboratorium komputerowym pobliskiego uniwersytetu, ale nie mogła w pełni zaspokoić swojego prawdziwego wikipedioholizmu ani rozmawiać na IRC.
Anthere podziękowała za pomoc w trakcie jej przymusowych wakacji i poleciła wszystkim odciętym od sieci wikiholikom korzystanie z wikiplastra, wysyłanego tradycyjną pocztą przez Ryo i notafish.

Jak można zostać członkiem Fundacji?

Podjęto kilka decyzji w kwestii członkostwa ([12]). W wyniku przemyśleń i dyskusji z autorami, wizja Rady na temat członkostwa zmieniła się.
Początkowo panowało przekonanie, że większość wpływów finansowych dla utrzymania projektu będzie pochodzić ze składek członkowskich, więc w pierwszej wersji zostały one ustalone na dosyć wysoką kwotę (około 100 dolarów). Mimo to część członków Rady i wielu autorów nie popierała tak wysokich opłat, i w krótce stało się jasne, że większość przychodów Fundacji może pochodzić z innych źródeł. Dodatkowe rozmowy doprowadziły do ustalenia składki w kwocie 36 dolarów (dla nie-autorów) oraz 12 dolarów (zniżkowa).

Poza tym dalsze dyskusje z Jamesday i Kate zmieniły stan członkostwa z automatycznego dla autorów na procedurę wymagającą samodzielnego zapisania się.

Przeglądu technicznego rozwoju systemu członkostwa dokona w najbliższych tygodniach Tim Starling.


Czy praca deweloperów jest opłacana?

W lipcu 2004 deweloperów Wikimediów zapytano o sensowność wprowadzenia systemu płatności za wykonywanie zadań technicznych, co zaowocowało próbą zainicjowania takiego systemu oraz innych nagród dla deweloperów którzy zechcieliby zająć się poszczególnymi zadaniami. Zaproponowaliśmy czteromiesięczny okres próbny przed wydaniem oceny jego działania.

W ciągu ostatnich 3 miesięcy rada zaproponowała jedno zadanie, związane z rozwojem systemu obsługi człokostwa (kluczowe dla samej Fundacji, a więc mało prawdopodbne aby wzbudzało kontrowersje). Ponad 2 miesiące później Tim Starling złożył swoją propozycję, która została zaakceptowana pod koniec listopada. System będzie wykonany za określoną ilość pieniędzy pod koniec 2004 lub na początku roku 2005.

Ze strony Rady nie padły żadne inne propozycje; jedna była wysunięta przez dewelopera, ale została odrzucona.

To każe sądzić, że perspektywa zapłaty za zadanie nie jest silną motywacją dla naszego zespołu deweloperów. Szczegóły na temat okresu próbnego są dostępne pod [13]. Wszystkich uczestników projektów Wikimediów zachęcamy do jego oceny gdy już się zakończy.

Więcej informacji na ten temat zawiera orędzie Założyciela.


Jaki jest obecny stan nazw domen?

Jason Richey utrzymują pełną listę nazw domen ([14]) zarejestrowanych na Fundację. Niektóre domeny w innych krajach są własnością innych osób; na przykład GeredM zajmuje się kilkoma domenami .nl. Francuska nazwa domeny www.wikipedia.fr została jesienią podebrana. Francuscy wikipedyści zdecydowali na razie nie podejmować żadnych działań w tej sprawie, a domena zawiera kurtuazyjne przekierowanie na Wikipedię. Niestety podebrana rosyjska nazwa domeny www.wikipedia.ru została wykorzystana do celów zarobkowych.

W następnym trymestrze zostaną podjęte decyzje w sprawie rezerwacji domen. Wielu autorów wolałoby, aby domeny wszystkich projektów były wykupione w ich krajach, ale koszt takiej operacji jest zbyt duży aby udało się go pokrywać. Mamy nadzieję, że rejestracja znaku handlowego pomoże nam załatwić ten problem.


Prywatność w projektach Wikimediów

Na życzenie kilku autorów długo oczekiwana polityka prywatności jest obecnie opracowywana i powinna zostać ukończona i przetłumaczona w okresie pierwszego trymestru 2005. Nie wahajcie się dopisać swojego komentarza ([15]).


Lokalne oddziały

Anthere zaangażowała się w utworzenie oddziału francuskiego, Wikimédia France (zobacz specjalny raport na ten temat) i jest członkiem jego rady. Mamy już dwa lokalne oddziały zbudowane na różnych podstawach prawnych, co pokazuje możliwości wyboru formy oddziałów. Francuski oddział jest prawnym reprezentantem Fundacji Wikimedia we Francji. Oddziały francuski i niemiecki mają ze sobą wspólną cechę: zostały oparte o terytorium, a nie o język (mimo tego oba chcą rozwinąć swoją działalność poza granice tych krajów).

W ostatnich paru miesiącach kilka innych projektów dyskutowało nad stworzeniem swoich oddziałów, zwłaszcza wikipedie holenderska i włoska. Niektórzy autorzy są zainteresowani stworzeniem oddziałów opierających się raczej o język niż o narodowość, lub wręcz oddziału europejskiego.


Fundacja Wikimedia i zaangażowanie polityczne

Jesienią rozprawiano nad politycznym zaangażowaniem Fundacji i jej lokalnej gałęzi Wikimedia France. Rada chciałaby wyjaśnić, że nie chce uprawiania przez Fundację Wikimedia aktywizmu, a zwłaszcza nie związanego bezpośrednio z naszą działalnością. Każde działanie, takie jak podpisanie petycji, powinno być dokładnie przemyślane i będzie miało miejsce tylko przy bardzo dużym poparciu społeczności.


Przyszłość rady

Na jesieni rada dyskutowała nad zaangażowaniem rad lokalnych oddziałów oraz nad przyszłością samej rady Wikimediów. Jeśli chodzi o oddziały, rada jest otwarta na wszelkie dyskusje i propozycje ze strony ich członków. Bądźcie aktywni w tej sprawie.

Co do samej rady, Anthere, Angela i Jimbo są zgodni, że obecna sytaucja jest trudna do utrzymania. Działalnością rady zajmuje się troje ludzi, co wymaga silnego zaangażowania innych wikipedystów. Padła sugestia, że skład rady, a przynajmniej ilość jej aktywnych członków, powinien się zwiększyć.  


Zlot w Berlinie
Zlot w Berlinie


Współpraca

Angela i Jimbo w BBC

W listopadzie 2004 Angela i Jimmy przez dwa tygodnie pracowali dla BBC w Londynie. Wszyscy dobrze się bawili i wygląda na to, że wszystko poszło dobrze, ponieważ zostali zaproszeni do ponownej wizyty kiedyś w przyszłości. Niektórzy z pracowników BBC przyszli na londyński zlot zwołany w trakcie tych dwóch tygodni. Angela opisała swoje doświadczenia w dalszej części biuletynu (podsumowanie, str. 8).

Lost Oasis i hosting

Wikimedia otrzymała ofertę darmowego hostingu z serwera we Francji, Lost Oasis, gdzie ostatnio zostały postawione trzy nowe serwery squid.
Były też inne oferty darmowego hostingu, zwłaszcza podczas przygotowywania planów awaryjnych z okazji pierwszego huraganu na Florydzie pod koniec sierpnia.

Mandrakesoft DVD

Ku naszemu rozczarowaniu wydanie przez Mandrakesoft dwujęzycznej migawki zawartości francuskiej i angielskiej Wikipedii wraz z najbliższą wersją Mandrakelinuksa zostało opóźnione.

Intensywna praca nad oznaczaniem licencji grafik i przygotowanie do tego wydania ich listy, zalegające od dawna, pomogły w poprawieniu jakości zaangażowanych w to projektów Wikipedii. Pomóż w tej sprawie pod [16].  

Społeczność

Społeczność i Wikipedia w Berlinie
Społeczność i Wikipedia w Berlinie

Jesienne zloty Wikipedystów

  • zlot w Tokio 8 listopada i zlot w Nagoi 10 listopada.
  • zlot w Berlinie w listopadzie (tutaj).
  • zlot w Rotterdamie, listopad. Obejrzyj raport i zdjęcia ze zlotu
  • zlot w Bolzano 27 listopada (włoski i niemiecki). Przeczytaj informacje w sekcji międzynarodowej.
  • zlot w Londynie, listopad.
  • zlot w Nowym Jorku, 12 grudnia. Raport i zdjęcia
  • zlot w Tajpej (4 grudnia), przeczytaj informacje w sekcji międzynarodowej.
  • zlot w Pekinie ([17])
  • zlot w Berlinie, grudzień ([18]). Przeczytaj informacje w sekcji międzynarodowej.

Wikimania 2005: Pierwsza Międzynarodowa Konferencja Wikimediów ([19]) jest zaplanowana dla wszystkich użytkowników projektów Wikimediów (od 4 sierpnia 2005 do 8 sierpnia 2005). Przeczytaj informacje na ten temat w sekcji "Wieści międzynarodowe".  

Finanse
Monopol
Monopol

Daniel Mayer jest głównym skarbnikiem. Jest odpowiedzialny za finanse pod nadzorem Michaela Davisa. W szczególności do jego zadań należy ustanawianie naszego budżetu i prowadzenie ksiąg.

Datki i zbiórki

Dwutygodniowa zbiórka funduszy we wrześniu 2004 sięgnęła 60 tysięcy dolarów, nieco ponad założony cel 50 tysięcy dolarów. Około 10% tych wpływów przekazano bezpośrednio do oddziału niemieckiego. Te pieniądze utrzymywały projekt przez jesień.

Datki od stycznia do sierpnia wynosiły średnio 200 dolarów dziennie.

Przy bieżącym tempie wydatków na łącza i sprzęt wystarczy to tylko na utrzymanie i rozwój projektu przez cztery miesiące. Następna zbiórka jest zaplanowana na początek lutego 2005. Wcześniej (na koniec stycznia 2005) planowane jest otwarte spotkanie w celu przedyskutowania w jaki jeszcze sposób możemy utrzymać długofalowy wzrost projektu.

Zatwierdzony budżet na 4 kwartał (który był obfity; suma wydatków za ten kwartał niewiele tylko przekroczyła kwotę 50 tysięcy dolarów, częściowo dzięki kilku datkom w naturze) można obejrzeć tu: [20].

Następny formalny przegląd budżetu, włączając w to szczegółowy rozkład datków od ostatniej zbiórki, będzie dostępny w styczniu.

Zobacz w sieci

 

Granty
Granty
Granty

Jeden z grantów dostaliśmy niespodziewanie tej jesieni, kiedy Fundacja Becka zasugerowała, że może być zainteresowana wsparciem projektu Wikijunior. Chcieliby przekazać Wikimedii grant wartości 10 tysięcy dolarów na stworzenie materiałów dla małej encyklopedii dla dzieci na zadane tematy. Obecny plan zakłada przygotowanie materiałów na 48-stronicową książkę o geografii, zwierzętach i astronomii. Aby uzyskać więcej szczegółów odwiedź Wikijuniora i związane projekty Wikibooks oraz zapoznaj się ze specjalnym raportem w sekcji raportów w tym biuletynie.

W styczniu 2005 otrzymaliśmy grant w wysokości 40 tysięcy dolarów od Fundacji Lounsbery. Nasza aplikacja stanowi, że wydamy je na 1) pokrycie bieżących kosztów działania, 2) uruchomienie naszego nowego projektu Wikispecies, i 3) utrzymanie i rozwój naszych obecnych projektów.

Bardzo dziękujemy za zaufanie okazane nam przez obie te fundacje.

W grudniu odbyło się także ważne spotkanie z Open Society Institute Information Project w Nowym Jorku. Zaprosili radę Wikimedii na część ich corocznego spotkania rady i byli zainteresowani pomocą Wikipedii w rozwoju najważniejszych jezyków oraz dla krajów rozwijających się. Nie zostały podjęte żadne konretne decyzje, ale pomysły na rozwijanie lepszej zawartości arabskojęzycznej lub zwiększenie ilości autorów z krajów afrykańskich będzie szczególnie mile widziane.  

Rozwój techniczny
Rozwój techniczny
Rozwój techniczny

Większość tego raportu została sporządzona przez Jamesa Daya; dużą część fragmentu o komputerach znajdujących się w Paryżu napisał David Monniaux.
Informacje o naszych serwerach można znaleźć w każdej chwili na stronie Wikimedia servers. Działalność developerów dotyczy dwóch głównych dziedzin: administracji serwerami i pracy nad rozwijaniem oprogramowania MediaWiki, które ma również wiele zastosowań niezwiązanych z projektami Wikimedia. Większość developerów jest wymieniona tu (niektórzy wolą pozostać anonimowi). Można im okazać swoją wdzięczność przekazując im podziękowania lub udzielając wsparcia finansowego. Dziękujemy!
Dotychczas wszyscy developerzy pracowali za darmo, ale w przyszłości może to ulec zmianie, ze względu na oszałamiające tempo rozwoju naszych projektów.

Instalacja komputerów buforujących we Francji

Klaster niedaleko Paryża
Nasze serwery to te trzy pośrodku:
(od góry: bleuenn, chloe i ennael.)

18 grudnia 2004, 3 podarowane nam serwery zostały zainstalowane w serwerowni w Aubervilliers na przedmieściach Paryża we Francji. Na życzenie ofiarodawców nazwano je bleuenn, chloe i ennael. Dla lubiących technikalia są to serwery: HP sa1100 1U z 640 Mb RAM-u, 20 Gb dyskami twardymi ATA, i procesorami Celeron 600 MHz.

Maszyny te zostaną wyposażone w oprogramowanie buforujące Squid. Posłużą do treningu metod dodawania buforów sieciowych bliżej użytkowników, celem zmniejszenia opóźnień. Użytkownicy z Francji, posiadający łącze typu DSL, mogą połączyć się z tymi komputerami ze średnim opóźnieniem 30 ms, podczas gdy połączenie z głównym klastrem serwerów Wikimedia na Florydzie zajmuje około 140 ms. Pomysł polega na tym, że użytkownicy z niektórych części Europy będą używali francuskich serwerów Squid, co obniży opóźnienia w dostępie do multimediów (dla wszystkich użytkowników) i tekstu (dla użytkowników anonimowych) o 1/10 sekundy. Użytkownicy zarejestrowani nie zyskają aż tak wiele, ponieważ strony są generowane dla każdego z nich osobno i dlatego nie są buforowane wspólnie dla wielu użytkowników. Jeśli strona nie jest w buforze lub jest przeznaczona dla zarejestrowanego użytkownika, serwery Apache muszą poświęcić 1/5 do 3 i więcej sekund plus dostęp do bazy danych na złożenie strony. Czas dostępu do bazy danych to około 1/20 sekundy dla bardzo prostych rzeczy, ale rośnie dla kategorii, a dla bardzo dużej listy obserwowanych artykułów może wynieść nawet 100 sekund.

Centrum danych Telecity
Centrum danych Telecity

Serwery zostały uruchomione na początku stycznia 2005, co rozpoczęło okres eksperymentalny. Od 31 stycznia maszyny te przechowują w buforach zawartość projektów anglo- i francuskojęzycznych dla użytkowników z Belgii, Francji, Luksemburga, Szajcarii i Zjednoczonego Królestwa. Cały system jest nadal w fazie testów i spodziewana jest możliwość wzrostu wydajności buforowania po wprowadzeniu drobnych poprawek. Obecnie rozważana jest możliwość instalacji podobnych klastrów w innych krajach.

Instalacja większej ilości serwerów na Florydzie

W połowie października zamówiono dwie maszyny przeznaczone na podporządkowane (ang. slave) bazy danych, każda z dwoma procesorami Opteron, 6 dyskami w połączonymi w RAID 0 i 4GB RAM. Zamówiono też pięć maszyn o parametrach 5GHz/1GB RAM przeznaczonych na serwery Apache.

Opóźnienia, spowodowane problemami z kompatybilnością, z którymi dostawca musiał się uporać przed wysłaniem serwerów, spowodowały niedostatek mocy baz danych. Skutkiem tego było okresowe wyłączanie funkcji przeszukiwania bazy. Trwało to do początku grudnia. W listopadzie 2004, 5 serwerów WWW, w tym cztery z dużą ilością RAMu (pamięci operacyjnej) używane przez serwery buforujące Memcached lub Squid, uległo awariom. To spowodowało bardzo wolne działanie Wiki.

Na początku grudnia zamówiono pięć serwerów 3GHz/3GB RAM. Na czterech z nich będą uruchomione usługi m:Squid oraz m:Memcached przez co z nawiązką zastąpią one uszkodzone komputery, do czasu ich naprawienia. Jedna maszyna, wyposażona w dyski SATA w układzie RAID 0, będzie używana do testów mających na celu sprawdzenie jakie obciążenie mogłyby wytrzymać tego typu tańsze serwery. Ma ona również służyć jako serwer podporządkowany (slave) przechowujący kopie zapasowe bazy danych oraz serwer Apache. Komputery te zostały wyposażone w karty rozszerzające umożliwiające zdalne monitorowanie stanu zasilania i temperatur systemu, za dodatkowe $60 od sztuki. Opcja ta została wybrana przy tym zakupie, by umożliwić porównanie jej efektywności ze zdalnie obsługiwaną listwą zasilającą i innymi bardziej ograniczonymi sposobami monitoringu. Zdalne monitorowanie pozwoli zredukować zapotrzebowanie na pracę w samej serwerowni, co czasem wymaga dodatkowych kosztów i może powodować opóźnienia.

Kolejne zamówienie planowane jest na koniec tego kwartału lub pierwsze dni następnego. Obejmie ono jeden podstawowy (master) serwer bazy danych, dzięki czemu możliwy stanie się podział zespołu serwerów baz danych na dwie grupy, każda złożona z jednego serwera podstawowego i dwóch podporządkowanych. Każda grupa będzie obsługiwała około połowy aktywności projektu. Zamówienie zawiera też pięć dodatkowych serwerów Apache. Zamówienie to zużyje resztę z 50000 dolarów zebranych podczas ostatniej zbiórki pieniędzy. Podział serwerów bazy danych spowoduje, że ilość zapisów na dyskach dla każdego zestawu serwerów baz danych zmniejszy się o połowę, co uwolni zasoby potrzebne do obsługi żądań czytania z bazy. Podział ten ma nastąpić za około trzy miesiące, po tym jak kandydat na serwer podstawowy zdąży udowodnić swoją wiarygodność podczas kilkumiesięcznej pracy w roli serwera poporządkowanego.

Zwiększony ruch i przepustowość

Natężenie ruchu wzrosło podczas trzeciego kwartału ubiegłego roku od 400-500 żądań na sekundę do około 800 na sekundę. Na początku czwartego kwartału wzrastało dalej, często przekraczając 900 żądań na sekundę, a w godzinach szczytu wahając się pomiędzy 1000 a 1100 żądań na sekundę. Później nastąpiła stabilizacja na poziomie 900 i powolny wzrost. Prawdopodobne przyczyny to koniec gwałtownego zainteresowania związanego z początkiem roku szkolnego i zniechęcająco długie okresy oczekiwania na odpowiedź systemu ([21]). Wykorzystanie pasma wzrosło z około 32 megabitów na sekundę na początku kwartału do 43 megabitów na sekundę na końcu. Szczyt dzienny to przeważnie około 65-75 megabitów na sekundę, czasem na krótko osiągana jest wartość 100 megabitów na sekundę, co stanowi limit pojedynczego wychodzącego połączenia eternetowego. W serwerowni na Florydzie tymczasowo skorzystano z podwójnych łącz 100 megabitowych, zastosowano też połączenie za pomocą światłowodów o przepustowości 1 gigabita oraz zamówiono wymagane części.  

Projekty

Jest dziewięć aktywnych projektów Wikimediów:

Memorial Wiki jest obecnie poświęcona tylko pamięci ofiar 11 września, składa się z 200 stron i nie jest prawdziwym projektem.

Zasady zakładania nowych projektów

W związku z wysypem nowych projektów i kontrowersjami przy powstawaniu Wikispecies, została ustanowiona procedura dla otwierania nowego projektu, dostępna pod New project policy. Wikinews był pierwszym projektem, który przeszedł przez tą procedurę, która wymaga dokładnego opisu projektu (i tłumaczenia w kilku językach), uznania go w głosowaniu przez społeczność i ostatecznego zatwierdzenia przez radę Fundacji Wikimedia.  

Public Relations

Wywiad z Jimmym Walesem w Rotterdamie
Wywiad z Jimmym Walesem w Rotterdamie

Tej jesieni było kilka dużych wydarzeń: notatka prasowa o milionowym artykule, która rozprzestrzeniła się po świecie w ponad 10 językach, notatka o niemieckiej Directmedia CD, o której było głośno w Niemczech, oraz uruchomienie Wikinews, o którym donosiło wielu dziennikarzy i blogowiczów w wielu językach (Zobacz w sekcji W mediach, str. 7).

W tym trymestrze dało się zauwazyć, że parę większych Wikipedii poza angielską zaczęło być opisywane w ważnych mediach. Na przykład francuska Wikipedia była tematem kilku bardzo dobrych artykułów, a wśród nich jeden w Liberation ([22]) i bardzo krytyczny w Charlie Hebdo ([23]). 27 listopada Anthere uczestniczyła w wywiadzie w radiu BFM (zobacz [24]). Inny wywiad radiowy z Yann: [25] w styczniu.

Aby przeczytać więcej cytatów z artykułów na nasz temat zobacz "W mediach" na str. 6.

Angela Beesley
Angela Beesley

Angela także brała udział w wywiadzie dla BBC Radio4. Jej raport:

17 listopada udzieliłam mojego pierwszego radiowego wywiadu o Wikipedii. Było to dla programu BBC Radio 4 pod nazwą You and Yours. Kiedy się zgodziłam nie zdawałam sobie sprawy, że to ma być na żywo, ale okazało się to mniej straszne niż sobie wyobrażałam. Nagrywaliśmy go w studiu BBC Suffolk w Ipswitch, ponieważ BBC Essex, do którego mam bliżej, było wtedy zajęte. Kiedy przybyłam, zaproszono mnie do poczekania w "Zielonym pokoju", który nie był tak imponujący jakby to wynikało z nazwy; był to pokój z tapczanami, wodą do picia i zbiorem wycinków prasowych o BBC Radio Suffolk. Krótko przed rozpoczęciem nagrania zostałam zaprowadzona do małego studia i dostałam słuchawki, w których słyszałam zarówno program jak i mówiącego do mnie wydawcę z Manchesteru. W trakcie nagrania zostawiono mnie w studiu samą.

Bamber Gascoigne zaczął od historii encyklopedii w pigułce, a następnie zostało odtworzone nagranie o rodzinie szukającej informacji w tradycyjnej encyklopedii, w porównaniu z przeszukiwaniem Internetu. Następnie Michael Schmidt, angielski profesor z Instytutu Nauki i Technologii na Uniwersytecie Manchester, opowiedział jak jego studenci do swoich badań używają częściej komputerów niż książek. Prowadząca program Liz Barclay poprosiła mnie o wytłumaczenie jak działa Wikipedia, a ja opowiedziałam jak strona jest edytowana przez wszystkich odwiedzających, oraz jak szybko wandalizm jest namierzany i naprawiany. Bamber był w studiu w Londynie i opowiadał o swojej stronie HistoryWorld. Zarówno Bamber jak i Michael uważali, że artykuły Wikipedii po pewnym czasie powinny zostać "zamknięte", aby zapobiec ich dalszej edycji, ja jednak zaproponowałam, że zamiast trwałego zamknięcia można je oznaczać jako "stabilne", zostawiając edycję otwartą dla drobnych zmian. Ten punkt programu trwał około 20 minut i zakończył się stwierdzeniem Bambera: "wyobrażenie, że drukowane encyklopedie są rzetelne, jest bezpodstawne".

Wysłuchaj nagrania programu.




4

Z projektów

 

Nowe projekty
Dużo zostało napisane i powiedziane o Wikinews, ilość tych wypowiedzi niemal dorównuje wszystkiemu co napisano o projekcie od jego założenia w listopadzie. Jedni są zachwyceni, drudzy zirytowani. Tak czy inaczej pojawiło się tam już około 200 artykułów, wraz ze sporą dyskusją na wiki nad zasadami, i wyłoniła się 8-10-osobowa grupa aktywnych autorów. Przeczytaj pełen artykuł na ten temat poniżej.

Krótkie raporty z życia projektów
Przeczytaj o postępach najnowszej drukowanej publikacji w raporcie o Wikijunior.

Po ponad dwóch latach sporadycznych dyskusji, w styczniu 2005 witryna Wikipedii zmieniła swoją główną stronę z głównej strony angielskiej Wikipedii na wielojęzyczny portal pokazujący wszystkie języki ze 100 lub więcej artykułami.
Angielska Wikipedia powstała początkowo pod adresem www.wikipedia.org (wcześniej www.wikipedia.com). Innym językom przyznano domeny bazujące na kodach języków opisanych w ISO 639. W końcu także angielska Wikipedia została w październiku 2002 przeniesiona do odpowiedniej dla tego języka subdomeny, en.wikipedia.org, a na poprzednio używanych przez nią domenach zostały ustawione przekierowania do właściwej lokacji.
Stworzenie portalu było popierane przez Radę i zaaprobowane przez Wikipedystów z innych języków, jako długo oczekiwany rzeczywisty krok wyrażający wielojęzyczną naturę projektu. Tym niemniej zmiana zaskoczyła wielu ludzi i zdenerwowała niektórych użytkowników angielskiej Wikipedii, którym nie spodobało się to nowe rozwiązanie. Przeczytaj więcej w raporcie Michaela Snowa tutaj.

Wikinews

Wikinews
Wikinews
([26]) w językach angielskim i niemieckim oficjalnie rozpoczęło działalność w grudniu 2004, następnie w styczniu 2005 utworzono wersję holenderską. Pomysł ten, jako pierwszy w historii projektów Wikimedia, przeszedł najpierw fazę "burzy mózgów", decyzja o jego utworzeniu została przegłosowana przez całą społeczność i zatwierdzona przez Radę Powierniczą. Erik Moeller (znany również jako Eloquence) wykonał pionierską pracę nad przygotowaniem propozycji organizacji głosowań, brał również udział w projektowaniu podstawowej struktury i przepływu zadań. Pomimo tego, że projekt rozpoczął istnienie jako wersja demo, został zauważony przez blogowiczów, serwis Slashdot.org oraz media głównego nurtu.

Najważniejszą wątpliwością było to, czy sukces Wikipedii może być powtórzony w przypadku serwisu informacyjnego. Wielu z doświadczonych autorów Wikimediów wyrażało zaniepokojenie, że przy krótszym cyklu redakcyjnym mogą się pojawiać informacje stronnicze, niezgodne z neutralnym punktem widzenia. Nie uzyskaliśmy jeszcze definitywnych odpowiedzi na te pytania, chociaż projekt znacząco się rozwinął.

Obecnie projekt Wikinews wszedł w fazę "beta". Nadal nabiera kształtu, ale jego istnienie jako jednego z projektów Wikimediów jest teraz ogólnie akceptowane. Erik napisał esej na temat przeszłości i przyszłości projektu, w którym zuważył, że formalny proces recenzowania artykułów przechodzi reorganizacje w kierunku prostszego, swobodnego przepływu zadań. Powstał konflikt pomiędzy staraniami się by serwis był przyjazny dla nowych użytkowników, poprzez proste zasady i procedury oraz trzymaniem się zasady wiki, mówiącej że "każdy może edytować" a wprowadzaniem metod kontroli jakości - formalnym procesem recenzowania, ze sztywnym systemem zasad. Umieszczanie niezweryfikowanych i niekompletnych artykułów na stronie głównej również było przedmiotem dyskusji. Niektórzy aktywni użytkownicy, w tym IlyaHaykinson, TalkHard oraz Lyellin, dużo się rozpisywali na ten temat.

Biorąc pod uwagę fakt, iż około połowa nowych artykułów dotyczy polityki i konfliktów, normalną rzeczą są obawy o tendencyjność i niedokładność. Niektórzy uważają, że powinniśmy kłaść nacisk na dogłębne analizy w stylu cotygodniowego przeglądu nowości zamiast gorących nowinek, i spędzać więcej czasu na kontroli jakości. Calrosar, jeden z wielu aktywnych uczestników projektu oraz uczestnik wielu dyskusji o neutralności artykułów, zauważył, iż Wikinews staje się coraz lepsze i daje dobre efekty. Niemniej jednak projekt stoi przed wielkimi wyzwaniami. Wielu ludzi twierdzi, że stworzenie naprawdę wolnego, otwartego i neutralnego źródła informacji byłoby trudniejsze niż stworzenie wolnej encyklopedii. Zapraszamy wszystkich użytkownikow innych projektów Wikimediów do pomocy, brania udziału w dyskusjach, pisania artykułów oraz pomocy przy rozwijaniu społeczności, które już powstały.

Adresy:

Obserwacje twórców Wikinews

  • Esej Eryka: [27]
  • IlyaHaykinson: [28]
  • TalkHard: [29]
  • Lyellin: [30]
  • Carlosar: [31] i inne sekcje na tej stronie.

Media i Slashdot

  • Wired News Wikipedia Creators Move Into News, Joanna Glasner, 29 listopada 2004. [32]
  • TechNewsWorld Open-Source News? Wiki Builds a New Kind of Journalism, John P. Mello Jr., 30 listopada 2004. [33]
  • Slashdot: [34]

Statystyki:
Około 2,000 stron, w tym 150-200 artykułów. 150 kategorii. Ponad 800 zarejestrowanych użytkowników, niemal 8000 edycji.

Tłumaczenie tygodnia

Pod koniec października, za sprawą Danny'ego, ruszył projekt pod nazwą Tłumaczenie tygodnia - wyzwanie dla autorów wszystkich wersji językowych Wikipedii. Jest ono swoistą mobilizacją do tłumaczenia artykułów na możliwie jak największą ilość języków. Idea projektu opiera się na skupieniu uwagi tłumaczy na jednym, wybranym spośród pewnej grupy kandydatów haśle i przetłumaczeniu go na możliwie jak największą liczbę języków w ramach projektu Wikipedii. Po 10 tygodniach, projekt liczy sobie oficjalnie 64 uczestników. Mimo iż rekord ustaanowiony przy tłumaczeniu artykułu Gangnihessou, który został przełożony na 39 języków, nie został dotąd pobity, każdy z dotychczasowych artykułów został przetłumaczony na conajmniej 16 języków.

Wikijunior

Międzynarodowy Rok Dzieci - dziecięce rysunki
Międzynarodowy Rok Dzieci - dziecięce rysunki
Dowodem tego, iż nasze wysiłki są doceniane, jest skierowana do Fundacji Wikimedia przez Fundację Becka propozycja stworzenia materiałów edukacyjnych dla młodszych odbiorców. Po złożeniu przez nas oferty, Fundacja Becka wyraziła zgodę na udzielenie grantu w wysokości 10000 dolarów w celu stworzenia wydawnictwa encyklopedycznego dla dzieci w wieku 8-11 lat, w formie elektronicznej i drukowanej.

Projekt początkowo spotkał się na liście dyskusyjnej Fundacji z pewną dozą niechęci i był porównywany do Wikispecies, projektu zapoczątkowanego przez sam Zarząd, z minimalnym wkładem szerokiej społeczości Wikimediów. Ale gdy zaczął się on rozwijać na Meta, zyskał spójną strukturę i jasny cel, a także zdobył jednogłośne poparcie wszystkich uczestników projektów Wikimediów, którzy się o nim dowiedzieli.

Po ukończeniu nasze książki będą dostępne dla dzieci na całym świecie, za darmo bądź za opłatą, na którą nie tylko rodzice, ale i miejscowe dzieci będą mogły sobie pozwolić. Błyszczące i kolorowe książeczki, przypominające raczej prasę dziecięcą, będą miały bogatą szatę graficzną, która przyczyni się do wzbudzenia zainteresowania i ułatwienia nauki czytania.

Projekt ten jest obecnie rozwijany jako część Wikibooks. Kiedy tylko stworzymy pierwszą książeczkę zostanie ona przeniesiona na nie-edytowalny serwis dostępny dla naszych czytelników. Cała zawartość będzie oceniana i weryfikowana przez wykwalifikowanych pedagogów.

Jak dotąd, najtrudniejsze było dopasowanie stylu pisania i treści merytorycznych dla potrzeb czytelnika dziecięcego. Autorzy kroczą wąską ścieżką pomiędzy zbytnią cukierkowością a zbytnim hermetyzmem. W końcu, kiedy wejdziemy na inne tematy, będziemy musieli też zdecydować czy wprowadzić cenzurę. Pierwsze tematy są jednak dalekie od tych problemów; Wielkie Koty, Układ Słoneczny, oraz Południowa Ameryka są pierwszymi książkami jakie zdecydowaliśmy się opracować. Eksperymentowano także z przedstawianiem wielu poziomów treści jednocześnie.

Temat "Ameryka Południowa" rozwija się prawdopodobnie najszybciej, dzięki pomocy Wikipedystów z tego kontynentu.

Otrzymaliśmy już oferty tłumaczeń na następujące języki: duński, francuski, portugalski, hiszpański i szwedzki. Chcielibyśmy jednak, by te projekty zaczęły także same opracowywać treść publikacji niezależnie od wersji angielskiej. By wydać drukiem wersje w innych językach konieczne będą dodatkowe granty.

Zachęcamy wszystkich do zapoznania się z projektem Wikijunior. Można uzupełnić nieco treść, zapisać się na listę tłumaczy lub wziać udział w dyskusji nad nazwą projektu. Miejmy nadzieję, że Wikijunior przyczyni się do zwiększenia wiarygodności Wikimediów, jako jeden z pierwszych projektów, którego owoce będzie naprawdę widać w realnym świecie.

Wikiwersytet

Wikiwersytet
Wikiwersytet

Obecnie hiszpański Wikiwersytet rośnie szybciej niż "Wikilibros" (hiszpańskie Wikibooks). Wygląda na to, że podstawy tego projektu wzmacniają się, ponieważ mamy już Szkoły z aktywnymi uczestnikami w działach Chemii, Fizyki, Informatyki, Filozofii i Lingwistyki. Szczególnie aktywna w tej chwili jest Szkoła Informatyki (Escuela de Ingeniería Informática), z 7 członkami, 8 wydziałami i jednym naszkicowanym kursem; Wydział Fizyki i Wydział Chemii również mają aktywne grono uczestników, a Wydział Lingwistyki utworzył niedawno Obszar Sinologii. W "Claustro" dyskutujemy nad kształtem organizacyjnym Wikiwersytetu.

Jednym z tematów rozmów jest propozycja wydzielenia Wikiwersytetu z Wikibooks jako osobnego projektu, pod tą samą lub inną nazwą domeny (na przykład .wikiversity.org). Choć Wikiwersytet może/powinien korzystać z Wikibooks do przygotowywania materiałów dydaktycznych, różne wydziały mogą być zaangażowane w inne projekty Wikimediów. Na przykład Obszar Sinologii planuje utworzyć sekcje chińsko-hiszpańską i hiszpańsko-chińską w Wikisłowniku oraz artykuł "Literatura chińska" na Wikipedii. Tak więc wizja Wikiwersytetu jest znacznie szersza niż Wikibooks. Wiąże się i ma tendencje do korzystania oraz uczestniczenia we wszystkich projektach Wikimediów. Zachęcam cię do zajrzenia i współuczestnictwa :P. Co, jeszcze nie ma Wikiwersytetu w twoim języku? To na co czekasz zamiast go utworzyć ;-)?

Lokalne projekty

Ar: Wiele wysiłku wkłada się w rozwijanie istniejących artykułów, a codziennie dochodzą kolejne. Obecnie nie ma żadnych specjalnych projektów.

En: W świetle wielkości Wikipedii jest coraz trudniej śledzić co ważnego dzieje się w społeczności. Michael Snow dokonał nowego przedsięwzięcia aby zbierać te informacje w postaci pisemnej i stworzył biuletyn pod nazwą The Wikipedia Signpost. Biuletyn ma się ukazywać raz na tydzień. Czytaj go pod adresem: Wikipedia Signpost.

Es: Bardzo udany projekt pod nazwą País de la Semana (Kraj tygodnia) zachęca uczestników do rozwijania artykułów o kraju wybranym na dany tydzień. Najwyższy priorytet mają kraje, o których jest mało wiadomości lub wręcz ich brak.

Ja: Japońskie Ministerstwo Terenu, Infrastruktury i Transportu (MLIT) wyjaśniło, że ich fotografie lotnicze są dostępne na GFDL. To dla nas świetna wiadomość, ponieważ grafiki na zasadach fair use z powodów prawnych nie są akceptowalne na japońskiej Wikipedii. Wielkie podziękowania składamy Wikipedyście za jego wysiłek oraz MLIT za ich wielkoduszność. e-Goat. (Źródło w PDF) W Japonii ruch na Wikipedia.org wzrósł o 635% w porównaniu do poprzedniego roku, i jest to najwyższy skok w japońskim Internecie, wyraźnie dystansujący wszystkie inne. Wikipedia ma w tej chwili 7% oglądalności najbardziej popularnej strony w tym kraju, yahoo.co.jp.

Zh: Długo oczekiwana funkcja - automatyczna konwersja między tradycyjnym a uproszczonym zapisem języka chińskiego - nadchodzi wraz z MediaWiki 1.4, co przyciągnie więcej użytkowników tradycyjnej odmiany chińskiego do projektów MEdiawiki i zmieni kształt społeczności. Jesteśmy bardzo wdzięczni Wikipedyście za jego wspaniałą robotę.

It: Bożonarodzeniową tradycją jest wysyłanie pocztówek z okazji Bożego Narodzenia i Nowego Roku, co po włosku brzmi "Buon Natale e felice Anno Nuovo", a po angielsku “Merry Christmas and a happy New Year!”. Buon Natale e felice Anno Nuovo! to główna strona która się tym zajmuje. Zależy nam na tłumaczeniu tych życzeń na tak wiele języków, jak to tylko możliwe, a przynajmniej po jednym na każdy język używany w projektach Wikimedii ORAZ plik dźwiękowy z ich wymową na Commons.

stroik
stroik

Możesz pomóc w tym projekcie opisując jak obchodzi się Boże Narodzenie w twojej okolicy, kulturze lub kraju. Na przykład wielu chrześcijan świętuje Boże Narodzenie w styczniu zamiast w grudniu. Nie wszyscy wiedzą co to jest choćby "Christmas pudding" i że śnieg w tym czasie jest normą, ale nie w Australii. Buon Natale to strona gdzie znajdziecie wiele zasobów związanych z Bożym Narodzeniem.

Zobacz też

Sprawozdania z oddziałów
W tym roku powstały dwa pierwsze oddziały, w Niemczech i we Francji. Obydwa wybrały już swoje rady i działają w obu tych krajach.

Grupy włoskich, holenderskich i rumuńskich wikimedian wyraziły tej jesieni zainteresowanie założeniem swoich własnych oddziałów, i zwołały kilka spotkań, na żywo i w sieci, aby omówić konkrety. W szczególności Rumuni już naszkicowali część statutu ([35]).

Wspólnym problemem dla wszystkich oddziałów, zarówno tych już działających jak i dopiero proponowanych, jest to, czy należy tworzyć oddziały według krajów, języków, czy według innego kryterium (istnieją na przykład zainteresowani w stworzeniu oddziału europejskiego, który miałby zmienną afiliację regionalną i brak afiliacji językowej). Tymczasowe raporty z włoskich i holenderskich dyskusji można znaleźć odpowiednio tu i tu.

Wikimedia Deutschland

Wikimedia Deutchland ([36]), oddział niemiecki Fundacji Wikimedia, miał wiele zajęć w sferze organizacyjnej. Udało się zdobyć oficjalny status organizacji non-profit, zwolnionej z podatku. Aby udzielić odpowiedzi na często pojawiające się pytania dotyczące wpływu prawa autorskiego i GNU FDL, na której opierają się Wikimedia, Wikimedia Deutchland zamówiła u niemieckiego prawnika, specjalizującego się w licencjach Otwartego Oprogramowania i Otwartej Treści, prawnicze FAQ dla niemieckiej Wikipedii.

Pod koniec września Wikimedia Deutchland, wraz z Korporacją Ekonomicznego Rozwoju Regionu Stuttgart (WRS) i prof. Deborah Weber-Wulff z Uniwersytetu Nauk Stosowanych (FHTW) w Berlinie, rozpoczęła starania o uczestnictwo w dobrze finansowanym projekcie badawczym "Nowe media w edukacji [37]", prowadzonym przez niemieckie Federalne Ministerstwo Edukacji i Badań (BMBF). Ostatecznie zostały złożone dwie aplikacje; procedura kwalifikacyjna będzie trwać do końca roku.

Na początku października Wikimedia Deutchland nawiązała kontakt z OSCE, która organizowała w Warszawie spotkanie "OSCE Human Dimension Implementation Meeting [38]", gdzie Jimbo Wales opowiadał o Wikipedii w ramach panelu "Zapewnianie wolności mediów w Internecie". W dalszej części miesiąca ekipa oddziału niemieckiego reprezentowała Wikipedię na Berlinux, linuksowym kongresie w Berlinie w dniach 22-23 października 2004, gdzie mieli własne stoisko i wygłaszali prelekcje. Krążą plotki, że John "maddog" Hall nosił tam koszulkę Wikipedii. W trakcie kilku spotkań wzmocniły się kontakty z wydawnictwem Brockhaus, berlińską firmą, która wydała wersję Wikipedii na płytach CD-ROM. Edycja Wikipedia CD dostała kilka dobrych recenzji od niemieckich mediów i była rozpowszechniana na okładce magazynu komputerowego "Chip". Directmedia planuje na wiosnę wydanie wersji DVD i zaprosiła nas do swojego stoiska na targach książki w Lipsku, które będzie sąsiadować ze stoiskiem Brockhausu.

W grudniu Wikimedia Deutschland uczestniczyła w dorocznym kongresie Chaos Computer Club, 21C3. Jimbo Wales zaprezentował tam Wikipedię. Wikimedia Deutschland zaprosiła z kolei dwóch głównych programistów MediaWiki, Brookea Vibbera i Tima Starlinga, na tamtejszą konferencje dotyczącą MediaWiki.

W ciągu ostatnich trzech miesięcy artykuły o Wikipedii wielokrotnie pojawiały się w niemieckojęzycznej prasie. Na przykład "Tageszeitung" zamieścił artykuł o Wikipedii, a "Bild-Zeitung", największy niemiecki tabloid, opublikował artykuł z poradnikiem dotyczącym korzystania z Wikipedii. Powstanie nowego serwisu, Wikinews, zostało bardzo dobrze przyjęte przez niemieckich dziennikarzy, choć niemieckie Wikinews jest jeszcze w powijakach.

Wikimedia France

Wikimédia France ([39]), francuskie stowarzyszenie non-profit, zostało oficjalnie założone 23 października 2004 r. w Paryżu przez 20 członków założycieli. Wśród nich był zarząd Fundacji Wikimedia. Na spotkaniu została przyjęta ostateczna wersja statutu. Celem Wikimédia France jest promocja wszystkch projektów Wikimedii, ze szczególnym uwzględnieniem projektów francuskojęzycznych. Wikimédia France będzie także reprezentować Fundację Wikimedia we Francji i w innych krajach, gdzie będzie potrzebna jej pomoc. Nie będzie przy tym wpływać na zawartość francuskiej Wikipedii, zgodnie ze statutem może tylko interweniować w kwestiach prawnych.

Założyciele i inni zainteresowani użytkownicy pracują nad ustaleniem wewnętrznych zasad obowiązujących w Wikimédia France, w celu dalszego określenia jej celów i metod działania.
Wikimédia France wybrała członków swojego zarządu 25 października przez IRC. Funkcję prezesa objął Ryo, na sekretarza wybrano Yann, a skarbnikiem został Shaihulud.

Ostatnim krokiem jest rejestracja stowarzyszenia jako non-profit przez francuskie władze, do czego niezbędne jest podpisanie statutu przez wszystkich członków założycieli. Ostatnim brakującym był podpis Jimbo. Ponieważ podpisany statut właśnie powrócił do Francji, stowarzyszenie prawdopodobnie zostanie formalnie powołane do życia w lutym 2005. Pozwoli to Wikimédia France rozpocząć działalność jako podmiotu prawa, czyli na przykład otworzyć konto bankowe. Jednym z najbliższych celów będzie uznanie jej za stowarzyszenie użyteczności publicznej, co pozwoli na częściowe odliczanie składek członkowskich od podatku dochodowego.

Wikimédia France miała kilka okazji zaprezentowania Wikipedii na różnych spotkaniach. Proszę odwiedzić odpowiednią stronę aby uzyskać więcej informacji na ten temat.

Wikipedia ostatnio uzyskała dużo zainteresowania ze strony francuskojęzycznych mediów: informacje o niej pojawiły się w gazetach "Libération" i "La Tribune de Genève", w stacji radiowej "France-Info", magazynie "Univers Mac" oraz w wielu recenzjach w sieci.




5

Lawrence Lessig
Lawrence Lessig
Wywiad: Lawrence Lessig

W ciszy długiego, grudniowego wieczora Quatro dopadło , profesora wykładającego prawo na Stanfordzie, założyciela i prezesa , a także człowieka pracującego nad rozwojem wolnej kultury. Podczas chaotycznej sesji, rozmawialiśmy o prawie autorskim, licencji ', barierach wolnej kultury, prawnych pułapkach Wikipedii i walce w słusznej sprawie.

Prace zbiorowe i granica prawa autorskiego

Jedno z najczęstszych pytań jakie zadają użytkownicy Wikipedii dotyczy prawa autorskiego: jak ich obecna praca zostanie wykorzystana. Jakie są w dłuższej perspektywie największe zagrożenia dla zwykłego wykorzystywania prac zbiorowych? Jak możemy zminimalizować te zagrożenia?

LL: Największym długofalowym zagrożeniem byłaby seria rozstrzygnięć prawnych, które podważałyby zaufanie do możliwości oparcia projektu na koncepcji praw zbiorowych. Sądzę, że najlepszym sposobem radzenia sobie z tym jest zrozumienie struktury , która najlepiej służy prawu do wykorzystywania materiałów tworzonych zbiorowo. Wiem o istnieniu projektów oraz grup zajmujących się tym zagadnieniem.

Skąd się wziął pomysł na Creative Commons?

LL: Zauważyliśmy jak Internet i struktury prawne będą na siebie nawzajem wpływać... w sposób, który z pewnością zamknąłby dostęp do wielu materiałów, choć zamiarem właściciela praw autorskich lub społeczności było udostępnienie ich. Staraliśmy się więc być kreatywni w rozwiązaniu tego problemu legalnego, powstałego jako niezamierzona konsekwencja istniejącego prawa.

Gdy powstawała Wikipedia, licencja Creative Commons jeszcze nie istniała. Czy było już wtedy oczywiste, że będą potrzebne nowe rodzaje licencji?

LL: Celem prawa autorskiego jest głównie pomoc twórcom w robieniu tego, co chcą robić. Moim zdaniem było oczywiste, że domyślne działanie prawa autorskiego nie zachęcało do takich inicjatyw jak Wikipedia, ale można je rozszerzyć o inne licencje w ten sam sposób, w jaki Richard Stallman starał się uzupełniać prawa autorskie dotyczące oprogramowania. Nie sądzę, aby można było zarzucać prawu autorskiemu, że jego standardowy mechanizm nie uwzględniał tych niesamowitych nowych możliwości.

Ale przedsięwzięcia takie jak Wikipedia z pewnością nadwyrężają prawa autorskie. Trudno wyrazić porozumienie między ludźmi mającymi swój udział w tworzeniu kreatywnego dzieła, gdy nikt nie wie jak będzie się ono rozwijać i zmieniać.

Na przykład w Niemczech właściciel praw autorskich nie może zbyć praw do technologii, których nie ma. W USA mamy klauzule typu: "Zrzekam się praw do wszystkich znanych lub jeszcze nie wymyślonych technologii..."; w Niemczech to nie jest możliwe. Z drugiej strony ma to swoje plusy, ponieważ trzeba zwrócić się do autora o pozwolenia na nowe wykorzystanie, co jest dla niego bardzo cenne.

Jednak w przypadku Wikipedii konieczność uzyskiwania zgody dla każdej nowej technologii stoi w sprzeczności z częścią zamierzeń autorów. Potrzebne jest więc prawo autorskie, które będzie to odzwierciedlać. Nie ma dla niego zasadniczych przeszkód, dopóki będziemy dążyć do rozsądnej lub zrównoważonej dyskusji o prawie autorskim, w przeciwieństwie do ekstremistycznych przekonań, które obecnie dominują w tej debacie.

Copyleft, znaki towarowe i wolna kultura

Czy powiększenie się ruchu związanego z copyleft jest kolejną siłą naciskającą na stałe rozszerzenia prawa autorskiego?

LL: To interesująca konsekwencja [copyleft]. W sensie teoretycznym to dosyć ważne... ponieważ najwyraźniej aspekt wolności korzysta tu z aspektu kontroli.

Ten paradoks jest nieodłączną częścią ruchu [copyleft] w jeszcze jednym znaczeniu. Opisałem [w innym tekście] jak ta radykalna zmiana w zakresie prawa autorskiego została spowodowana przejściem do sieci cyfrowej. Jednocześnie tylko z powodu tej radykalnej zmiany w zakresie prawa autorskiego, projekty takie, jak Creative Commons, mogą istnieć. Nie dałoby się zastosować warunków Creative Commons do zwykłej książki, powiedzieć: "jeśli czytasz książkę, to musisz to czynić na licencji Share oraz Share-Alike", i oczekiwać, że będzie to miało moc prawną - jedyną możliwością, aby to *mogło* mieć moc prawną, byłoby wprowadzenie kontraktu na każde otwarcie książki, a nie ma podstaw wierzyć, że dałoby się to zrobić.

Ale ponieważ w sieciach cyfrowych każde użycie kreatywnego dzieła oznacza utworzenie kopii, istnieje powód, na którym da sie oprzeć wymagania licencyjne za każdym użyciem tego dzieła; to właśnie stąd licencja Creative Commons bierze swoją moc.

Tak więc z jednej strony wielu z nas bardzo sceptycznie podchodzi do tej eksplozji regulacji za pomocą prawa autorskiego, ale z drugiej wykorzystujemy je w Creative Commons. *śmiech*

Dzięki licencjom takim jak Creative Commons czy GFDL pozbywamy się niektórych ograniczeń prawa autorskiego. Czy widzi pan inne przeszkody dla wzrostu wolnej kultury w prawie lub w kulturze?

LL: Wszystkie problemy dotyczące wolnego oprogramowania będą w coraz większym stopniu także problemami wolnej kultury. Najbardziej istotnym problemem są patenty na oprogramowanie, które zwiększą koszta koordynacji rozwoju oprogramowania, faworyzując zamknięte projekty.

Innym ogromnym problemem są znaki towarowe, dział prawa wymagający radykalnej aktualizacji w świetle nowych technologii. Można to zaobserwować na aukcjach eBay: ludzie wsytawiają tam swoje zegarki marki Rolex, a Rolex protestuje: "nie wolno wam tego robić, bo naruszacie nasz znak towarowy...". Prawo "narzuca" Roleksowi konieczność ochrony swojego znaku, aby go nie utracił, więc w pewnym sensie są zmuszeni zająć to niedorzeczne stanowisko. Jednak w pewnych przypadkach zajmują je, ponieważ to chroni ich przed konkurencją.

Może to mieć wpływ na projekty w rodzaju Wikipedii, zwłaszcza w związku z rosnącymi ambicjami Wikipedii w dystrybucji nowych nośników i dostępności, jaką w ten sposób zyskuje. Uważam, że ta [prawna] irracjonalność, czy też prawo znaków towarowych nie uwzględniające możliwości technicznych, wywoła niebezpieczeństwo dla Wikipedii jak i bibliotek[?] wolnej kultury.

Czy jest coś, co możemy zrobić, aby temu zapobiec?

LL: Niestety nie. Problemy ze znakami towarowymi wymagają poprawek legislacyjnych i sądowych. Oczywiście można podjąć pewne kroki (których [ja] nie powinienem doradzać) - kroki, które mogą zmniejszyć ryzyko, ale z drugiej strony powinniśmy podjąć kroki w kierunku zmiany reguł prawnych, aby stały się one bardziej sensowne.

Języki, tłumaczenie

W odróżnieniu od licencji CC, GFDL jest oficjalnie tylko po angielsku; czy sądzi pan, że to przeszkoda w skalowaniu do setek różnych lokacji?

LL: Oczywiście zgadzam się z podstawowymi celami GFDL. Moje prywatne zdanie na ten temat (nie ma tu zgody) brzmi, że GFDL wykazuje optymizm chcąc być bezproblemowo stosowane na całym świecie poprzez naleganie na wymóg angielskiego [jako języka licencji].

Jak sobie z tym radzą wielkie organizacje, jak choćby ONZ?

LL: Lepsza analogią jest pytanie: jak sobie z tym radzi Microsoft? Microsoft załącza licencje do oprogramowania... skonstruowane tak, aby były uniwersalne, ale także lokalizowane zależnie od miejsca, skąd pochodzisz. To postępowanie podobne do naszego postępowania [w Creative Commons]. Cele tych licencji są bardzo różne, ale nasza reakcja na rzeczywistość prawną jest zasadniczo taka sama.

 

Wikipedia, wtórne wykorzystywanie treści kulturowych

W jaki sposób odkrył pan stronę Wikipedii? Jaka była pana pierwsza reakcja?

LL: Pamiętam jak spędzałem nadzwyczaj duże jak na mnie ilości czasu (godzinę, dwie) chodząc [po Wikipedii] zamiast zajmować się swoimi obowiązkami, próbując zrozumieć jak działa, kto ją robi i co ją napędza. To był jeden z momentów olśnienia podczas korzystania z Sieci - zawsze mówiło się, że coś takiego jest możliwe, i oto właśnie jest, powstaje. I rozwija się znacznie lepiej, niż to przewidywano ex-ante. To była niezwykle emocjonująca chwila.

Czy można zasadnie stwierdzić, że posiadacze wielkich zasobów -- , , -- rozluźnili ograniczenia na większość tych zasobów, ale musimy jeszcze poczekać, aż zaczną być intensywnie wtórnie wykorzystywane?

LL: To zależy co rozumiemy pod pojęciem "wtórne wykorzystywanie"... W sensie brania treści i mieszania jej z innymi, to dopiero się zaczyna. Ale to dlatego, że technologia dopiero się przyjmuje. Minie pewien czas zanim ludzie poczują się z tym dobrze.

To się zmienia dzięki udostępnianiu zasobów przez archive.org i podobne serwisy, [które] ludzie zaczynają używać w naprawdę imponujące sposoby. Im więcej takich wykorzystań, tym łatwiej będzie osobom takim, jak ja, argumentować: "to istotna część kultury".

CC a GFDL, CC i WP

Licencje Creative Commons i GFDL są podobne w duchu, ale technicznie są niezgodne. Czy widzi pan sens w doprowadzeniu do ich zgodności? Czy też służą do różnych celów?

LL: Na naszym zwykłym poziomie abstrakcji w myśleniu o wolnych licencjach, cele GFDL i Creative Commons są idealnie zbieżne. Obecnie nie są technicznie zgodne... Ale byłoby wspaniale, gdyby udało się doprowadzić do ich współdziałania.

Kiedy możemy się spodziewać tego rodzaju współdziałania?

LL: W wypadku projektu takiego jak Wikipedia najtrudniejszą rzeczą jest zgodność wsteczna - do jakiego stopnia musimy dopasować stare i nowe regulacje? Jeśli idzie o odpowiedź na pytanie "kiedy będziemy mieli narzędzia do tworzenia [nowej zawartości] w sposób zgodny z różnymi platformami" (gdzie "platformy" oznaczają różne platformy wolnych licencji), to spodziewam się, że taka technologia powstanie w ciągu 6-8 miesięcy.

Wikimedia tworzy dużo treści, ale tylko nieliczni czerpią z tego uznanie; wy, przedstawiciele Creative Commons, mówicie o kreatywności artystów poszukujących uznania. Czy sądzi pan, że to tworzy dwie różne kreatywne społeczności? Czy istnieje punkt styczny między dążeniami autorów indywidualnych i współautorów?

LL: Nie sądzę, żeby to były tak różne sprawy, jak to zakłada pytanie. Można spojrzeć na kogoś takiego, jak Louis Armstrong, i powiedzieć: "Rany, czyż nie był wspaniały?" (WQ: był!). Ale można też spojrzeć na jazz i powiedzieć: "Czyż jazz nie jest wspaniały?". Tymczasem jego wspaniałość jest po części dziełem zwłaszcza takich ludzi, jak Louis Armstrong. Myślę, że podobnie jest kiedy patrzymy na Wikipedię i to, co zwykle opisuje Creative Commons.

Ponieważ Wikipedia jest jak jazz, jest wspaniała - jest owocem innowacji i "budowania na podstawie" w ten sam sposób. W tej tradycji trudniej być nadzwyczaj świetnym muzykiem jazzowym, trudniej być zauważonym, ale jestem pewien, że można wskazać poszczególnych ludzi (choć nie wiem kim oni są), którzy dokonali nadzwyczajnych osiągnięć w tym konkretnym gatunku.

I tu, i tu, tworzymy wspaniałe gatunki przez działania pojedynczych twórców. W zależności od projektu możemy się bardziej zachwycać efektem wspólnej pracy lub indywidualnym wkładem w ten efekt.

CC w drugiej wersji wprowadza atrybucję jako standard, a nie opcję. Czy sądzi pan, że część naszej kultury zmienia swoje nastawienie do idei autorstwa?

LL: Jak dotąd Creative Commons nie tworzyło licencji obejmujących kwestie zbiorowego autorstwa. Ale spędzamy dużo czasu zastanawiając się jaka licencja podobna do CC byłaby najodpowiedniejsza do tego celu.

Można sobie wyobrazić licencję CC-wiki, która byłaby formą pracy najemnej, ale nie w jej tradycyjnym sensie. To coś, nad czym myślimy, i co chętnie dostarczymy, jeśli tylko rynek wolnej kultury będzie tego bardzo oczekiwał.

Z wielką pasją stara się pan zmieniać prawo na wiele sposobów, tak w sądzie jak i w Creative Commons. Czy uważa pan próby zmiany wolnej kultury przez Creative Commons jako bardziej obiecujące niż niż pana wysiłki w sądzie?

LL: Wielotorowe działanie jest niezbędne. Nic w Creative Commons nie wymaga, żeby ludzie zgadzali sie ze mną w sprawie warunków praw autorskich lub problemów nadmiernych praw przyznawanych przez Kongres. Można więc znaleźć sprzymierzeńców w sferze wolnej kultury, którzy mają mnie za diabła w sferze regulacji praw autorskich. To bardzo ważne, ponieważ odzwierciedla pokorę wobec prawa, którą powinniśmy wszyscy wykazywać: nikt z nas nie wie naprawdę jakie rozwiązanie jest tu najlepsze.

Pozwala to jednak także na odmienne rozumienie różnych działań. Ruch wolnej kultury, napędzany przez gromadę studentów i projekty z całego kraju, jest różny od Creative Commons, a to z kolei od tego, co robię w Centrum Internetu i Społeczeństwa. Nie wymagamy dowodów lojalności pomiędzy tymi przedsięwzięciami.

Ostatnio wśród ochotników z Wikimediów toczyła się dyskusja na temat zaangażowania Fundacji w sprawy polityczne...

LL: Nawet nie znam wewnętrznego życia Fundacji Wikimedia. Nie jest jasne, czy odnosząca takie sukcesy i tak wpływowa organizacja, jaką jest Fundacja Wikimedia w kontekście wolnej kultury, powinna [lub nie powinna] zajmować się bardzo trudnymi, polaryzującymi i rozdrabniającymi bitwami w wojnie o prawa autorskie. Myślę, że stanowisko w tej sprawie powinno być przyjęte po jej dokładnym rozważeniu, a nie tylko na podstawie przekonań poszczególnych osób.

Czarny scenariusz

Dziękuję. Na koniec coś lżejszego: jeśli jutro rano obudziłby się pan jako wcielenie ZŁA, jakich [prawnych] mechanizmów użyłby pan żeby zamknąć Wikipedię?

LL: <zastanawia się> Jedną z najgorszych cech prawa autorskiego dla projektów takich, jak Wikipedia, jest niespójność jego warunków między różnymi wersjami narodowymi. Można to wykorzystać żeby stworzyć prawną odpowiedzialność Wikipedii przez znalezienie treści, która jest wolna tylko w niektórych jurysdykcjach... i wtedy użyć pozostałych jurysdykcji, aby ją zamknąć.

Trzeba by było jednak bardzo tego chcieć, i to jest duża strukturalna ochrona, z jakiej korzysta Wikipedia. Niektórzy ludzie mogą nie chcieć, aby używano ich pracę, i kiedy będą się tego domagać, trzeba usunąć ich wkład. Ale nie ma wystarczająco silnego wroga, który mógłby zbudować z tego strategię. Myślę, że Wikipedia przetrwa lokalne problemy, i że nie będzie miała swojego naturalnego wroga.

Chwała bogu. I dziękuję za wywiad!



6

W mediach


Very Large Array w Socorro, stan Nowy Meksyk. Autor: Hajor
Very Large Array w Socorro, stan Nowy Meksyk. Autor: Hajor

Oto co media (we wszystkich swoich formach) mają do powiedzenia o Wikipedii dobrego, złego lub neutralnego. Do chwili obecnej Wikipedia znalazła się w świetle jupiterów; są tu także fragmenty na temat jej projektów siostrzanych.

Od wnikliwych i/lub pochlebnych:

- 1 września: "Nikt nie wie wszystkiego, ale wszyscy mogą już coś powiedzieć." - SVM
- 20 września: "Polubiliśmy ją, bo oszczędza nam czas i wspomina o nas" - The Inquirer
- 23 września: "A może byłbyś świętym i kopsnął im parę dolców podczas zbiórki?" - The Village Voice
- 25 września: "Cóż za niespodzianka: porządek zwycięża nad chaosem." - Leipziger Volkszeitung
- 30 września: "Zbiornik Wszelkiej Wiedzy" - Tim Berners-Lee na konferencji technicznej w MIT
- 7 października: "jeden z cudów ery cyfrowej" - The Guardian
- 1 listopada: "Nawet mimo braku struktury kontrolującej... rywalizuje z komercyjnymi encyklopediami zakresem i jakością treści." - Legal Affairs
- 5 listopada: "To szczytowa forma pracy zespołowej, a jej rezulty są spektakularne." - USA Today
- 8 listopada: "globalny projekt ilustrujący potęgę Internetu" - St. Petersburg Times
- 5 stycznia: "Ma się wrażenie wsparcia przez armię ochotników: uczucie mocy, bez kija i marchewki" - CaptainDoc

do krytycznych:

- 15 września: "jej klingońska wiara w "neutralny punkt widzenia" - zamiast zależnego od kontekstu - jest początkiem jej końca" - The Register
- 15 listopada: "W przeciwieństwie do wierzeń, w rzeczywistości edycje doprowadziły artykuł do mierności." - Tech Central Station
- listopad: Po "szybkim żarciu", "szybka nauka" - Charlie Hebdo.

i dziwnie zabawnych:

- 10 listopada: "Jak można streścić biografię "Dziwnego Ala" w marnych 850 słowach?" - The Onion

Teksty specjalne: między innymi na temat przekroczeniu progu miliona artykułów, porównania z innymi encyklopediami, oraz o gorących edycjach przed wyborami w Stanach Zjednoczonych.

- 23 września: "Zdołała zebrać 1.000.000 artykułów i stała się jednym z najważniejszych odnośników w całym Internecie" - El Mundo
- 14 października: "Swoją czołową pozycję Wikipedia musi dzielić z innymi wyłącznie w zakresie nauk przyrodniczych"- Die Zeit
- 14 października: "Panowie Bush i Kerry wywołali debatę większą nawet niż seks i religia." - Red Herring

Inne projekty poza Wikipedią także są wspominane:

- 25 października: "Osobiście w większości nadal polegam na OED, ale wypatruję dnia kiedy Wikisłownik pobije go na głowę." - The Statesman
- 4 grudnia: "Wikinews, najnowsza próba przemyślenia od podstaw tradycyjnych mediów i publikowania" - eSchool News

Na dowód, że prasa także ma problemy z docieraniem do faktów, Wikipedia była założona przez:

  • Howarda Rheingolda, według International Herald Tribune, 11 września.
  • Lyndona LaRouche(?!?!), według (Ohio State University) Lantern, 4 października.

Tymczasem Wired chyba polubił wyszukiwanie nowych, kreatywnych sposobów na używanie słowa Wikipedia:

  • jako czasownik, na miejsce zajmowane dotąd przez guglowanie:
- 25 listopada: "możesz wywikipediować je w sieci, w stylu otwartego oprogramowania." - Wired Magazine
  • jako metafora życia w Internecie:
- 2 grudnia: "jeden z coraz większej ilości technofilów, których życie jest jak jedna wielka Wikipedia" - Wired News




7

Wieści międzynarodowe

 

London City Hall. Autor: ChrisO
London City Hall. Autor: ChrisO
Wikimania 2005
Frankfurt Skyline
Frankfurt Skyline

Wikimania 2005: pierwsza międzynarodowa konferencja Wikimediów ([40]) jest zaplanowaną na 4-8 sierpnia 2005 r. konferencją dla wszystkich użytkowników projektów Wikimediów.

Impreza będzie gościć mówców zarówno z Wikipedii jak i spoza niej. Jednym z celów konferencji jest możliwość spotkania ludzi i poznania projektów w innych językach.

Na miejsce pierwszej konferencji Wikimediów w lecie 2005 wybrano Frankfurt. W połowie listopada Jimbo Wales, Arne Klempert, Mathias Schindler oraz Elian, dokonali inspekcji Haus der Jugend, gdzie odbędzie się spotkanie, i rozmawiali z potencjalnymi sponsorami. Haus der Jugend okazał się świetną mieszanką klasycznej i nowoczesnej architektury, okalającą piękny dziedziniec. Zarezerwowaliśmy niemal cały budynek na okres 4-8 sierpnia, w tym 400-osobową salę konferencyjną, kilka mniejszych sal i około 300 łóżek. W następnej kolejności zajmiemy się systemem rezerwacji dla uczestników i zaproszeniem do nadsyłania materiałów do prelekcji.

W trakcie pierwszej Wikimanii zaplanowane są trzy dni na różne zajęcia i dwa dni na konferencję. Odbędą się techniczne, akademickie i biznesowe prezentacje na temat projektów Wiki i Wikimediów.

Zarówno zakwaterowanie jak i pomieszczenia konferencyjne dla zlotu będą zapewniane przez główne schronisko i centrum społeczne we Frankfurcie nad Menem w Niemczech, częstym miejscu spotkań dla organizacji non-profit. Swoje zainteresowanie uczestnictwem możesz zgłosić (a przy okazji dowiedzieć się więcej o agendzie i samym miejscu) na odpowiedniej stronie Meta ([41]).  

Zlot w Bolzano
Bolzano viewed from Hocheppan. Author : RKraasch
Bolzano viewed from Hocheppan. Author : RKraasch

Włoscy Wikipedyści zebrali się w Bolzano tego samego dnia, którego Wikipedia dawała prezentację na konferencji LinuxDay (27 listopada). Jednym z głównych tematów była organizacja lokalnego, włoskiego oddziału; znalazło się tam kilku niemieckich wikipedystów, a ich doświadczenia z zakładaniem własnego oddziału były cenne. Ustalono tam parę istotnych spraw: ma powstać, a następnie trafić pod dyskusję oddziału, szkic statutu stowarzyszenia, a samo stowarzyszenie ma być rodzaju "onlus" lub innego typu non-profit. Status administratorów jest obecnie dyskutowany i poddawany różnym sondażom na włoskiej Wikipedii. Przejściowo zdecydowano, że osoby nieaktywne mają sie znaleźć na osobnej liście, aby uniknąć sytuacji, w której użytkownicy próbują się z nimi bezskutecznie skontaktować. Wreszcie w punkcie dotyczącym używania kategorii zamiast list w przypadku, gdy listy zawierają brakujące artykuły, ustalono że można je włączyć do edytowalnego opisu kategorii.  

Zlot w Tajpej

Zlot w Tajpej został zwołany 4 grudnia. Nad Tajwanem przechodził tego dnia bardzo rzadki zimowy huragan. Po południu silny deszcz ustał i spotkanie zaczęło się w Yun-men Café koło dworca kolejowego w Tajpej. Pojawiło się tam czworo Wikipedystów z przyjaciółmi i reporterem z United Daily News.

Najpierw rozmawiano o automatycznej konwersji tradycyjnego i uproszczonego zapisu języka chińskiego, która ma się znaleźć w nadchodzącym MediaWiki 1.4, i która będzie bardzo pomocna w przyciąganiu większej ilości Tajwańczyków do naszych projektów. Potem uczestnicy plotkowali o różnych typach osobowości Wikipedystów w chińskiej (ZH) Wikipedii, co było interesującym tematem rozmowy. Yahoo Tajwan zapoczątkował nową sieciową społeczność - Yahoo! Kimo Knowledge+, a tymczasem kontynentalne Chiny, Sina.com także rozpoczęły bardzo podobny projekt – iAsk. W tych społecznościach każdy może zadawać pytania i udzielać odpowiedzi, a zawartość serwisów jest ułożona według pytań. Dyskutowano o różnicach między Kimo Knowledge+ i Wikipedią, wszyscy uznali że chińska Wikipedia powinna wprowadzić taki system nagród, jak Kimo Knowledge+ oraz iAsk -- choć chińskim Wikipedystom znane są systemy i z angielskiej Wikipedii. Na końcu grupa rozmawiała na temat rekrutacji nowych użytkowników. Czy należy się specjalnie reklamować, czy liczyć na spontaniczny wzrost społeczności? To dobre pytanie do przemyślenia.  

Zlot w Japonii

W październiku i listopadzie japońscy Wikipedyści spotykali się na trzech zlotach, w , i . Dołączyli do nich Wikipedyści w innych miastach, takich jak . Uczestniczyli w nich różni ludzie, od ucznia szkoły średniej do pary 40-latków.

Francuski użytkownik Aoineko z Jokohamy przywiózł na spotkanie w Tokio nagrodę. Została ona przyznana japońskiej Wikipedii przez Japońskie Stowarzyszenie Reklamodawców we wrześniu, a później była wysłana do Jimbo. Rozmowy dotyczyły między innymi planów poszerzenia samodzielnego zarządzania japońskich projektów, ostatnich ważnych działań Wikipedystów oraz ich prac nad Wikipedią.  

Konferencja w Berlinie

Dwudziesty pierwszy Chaos Communication Congress (21C3), który został zwołany w Berlinie pod koniec grudnia 2004, dał szansę spotkania wielu Wikipedystom i autorom MediaWiki. Dla wielu z twórców była to pierwsza okazja porozmawiania twarzą w twarz o przyszłych kierunkach rozwoju oprogramowania.

Tematyka konferencji obejmowała hakowanie, naukę, społeczność, społeczeństwo i kulturę, w tym dwie prelekcje i dwa warsztaty związane z Wikipedią. Tim Starling i Brooke Vibber prowadzili prezentację zatytułowaną "Edytuj tę stronę: skalowanie Wiki ponad 1 milion" oraz moderowali Warsztaty Twórców MediaWiki, podczas których dyskutowano nad obecnym oprogramowaniem i pomysłami na przyszłe możliwości MediaWiki. Ich prezentacja dotyczyła zarówno kwestii sprzętowych jak i programistycznych, wraz z informacjami na temat implementacji algorytmów kompresji. Jimmy Wales poprowadził wykład "Socjografia Wikipedii: czego społeczność Wikipedii nie wie sama o sobie", podczas którego opisywał różne role w społeczności i wyjaśniał, że Wikipedia nie powstała przez dodawanie po jednym zdaniu przez milion ludzi, ale przez społeczność użytkowników, którzy okazują sobie zaufanie w ramach wspólnej pracy. Elisabeth Bauer, Angela Beesley i Jimmy Wales moderowali Warsztaty Współpracy Wikimediów. Rozmawiano tam między innymi na temat znaczenia Fundacji, międzynarodowej współpracy oraz konferencji Wikimania.

Obszar Wikipedii na parterze, wypełniony kanapami i materacami, był punktem spotkań Wikipedystów i dał okazję sprzedawania publikacji WikiReader i płytek CD z Wikipedią oraz promowania Wikipedii wśród innych uczestników konferencji.

Czas spędzony w Berlinie był wykorzystany na spotkanie dotyczące Wikimanii, gdzie można było omówić na żywo plany dla prelegentów i inne sprawy związane z tą imprezą.  

Praca na temat Wikipedii

Włoska Wikipedystka, Valentina Paruzzi, napisała pracę dyplomową o Wikipedii. Praca w języku włoskim znajduje się w Wikiźródłach (wersja angielska jest tu).

Treść pracy skupia się wokół często dyskutowanego zagadnienia "kolektywnej produkcji" wiedzy, która od ponad 40 lat nabiera kształtu we współczesnych mediach, i charakteryzuje się centralnym znaczeniem komputera jako narzędzia "dzielenia się wiedzą" oraz jako "instrumentu relacji". W szczególności praca rozważa kolektywną produkcję wiedzy w wymiarze sieciowym, a zwłaszcza w ramach Wikipedii, jako sztandarowego projektu tego typu. Obok badań empirycznych społeczności Wikpedii ("wirtualna etnografia" połączona z "obserwacją uczestniczącą" podczas spotkań, oraz wywiady na żywo połączone z wywiadami w sieci) obserwujemy złożony ciąg zaczynający się od pierwszych etapów społecznej budowy PC, do krytycznej analizy modelu produkcji i zespołu ludzkiego, co zbliża nas do schematu widocznego w Wikipedii, a więc opartego o FLOSS, ze szczególną analizą myśli dwóch głównych teoretyków: Richarda Stallmana i Erica Raymonda. Następnie śledzimy zabiegi, które najbardziej wyglądają na próby wyjaśnienia socjo-strukturalnej formy podtrzymywania produkcji wiedzy w sieci, czyli strukturalną teorię sieci i wzrostu systemów sformalizowaną przez Alberta Làszlò Barabàsi, oraz teorie złożoności i wzrastających systemów, przynajmniej tak, jak to się przyjęło w naukach humanistycznych. Wychodząc z tej podstawy teoretycznej docieramy do oryginalnych wyników badań, które wskazują, że włoska edycja Wikipedii jest modelem mieszanym, z jednej strony przypominającym dynamikę wzrastania oraz systemy złożone, a z drugiej wykazującym cechy bardziej typowe dla aspektów wspólnotowych, opisanych w bogatej literaturze poświęconej wirtualnym społecznościom.


Galeria

Kolekcja naszych najpiękniejszych grafik

Autor : Pollinator "Bliźniacze jeziora", Narodowy Park Cajas, Ekwador. Autor : Delphine Ménard (notafish) Model zamku w drzwiach, wykonany oprogramowaniem udostępnionym na licencji GFDL. Autor : Wapcaplet


Model zamku w drzwiach, wykonany oprogramowaniem udostępnionym na licencji GFDL. Autor : Wapcaplet

Koh Samui (Surat Thani, Tajlandia). Autor : Manfred Werner (Tsui) Kryształy galu. Autor : Foobar Drzewko bonsai . Autor : Peggy Greb
Halo (?) otaczające słońce na biegunie południowym. Autor : JG Cindy McFee Oczy ważki. Autor: David L. Green Austriacki kataryniarz. Autor : Chepry



8

Uwagi końcowe

Słoneczniki
Słoneczniki

Prezentacja, którą Angela Beesley i Jimmy Wales przeprowadzili dla grupy pracowników BBC w sierpniu 2004, spowodowała, że otrzymali zaproszenie na dwa tygodnie listopada do siedziby BBC - Bush House w Londynie. W tym czasie przedstawiali Wikipedię i inne projekty Wikimedii, a także oprogramowanie w oparciu o które te projekty działają, oraz podstawy tworzenia wolnej treści (free content) i funkcjonowania otwartych społeczności, zespołom z wielu redakcji BBC. Prowadzili wykłady dla około 150 ludzi, tylko wąskiej grupy z 27 tysięcy ludzi pracujących dla BBC. Prezentację różniły się w zależności od tego czy lektorzy, mieli przed sobą widownię, która mogła najwięcej skorzystać z treści samej Wikipedii, czy utworzenia własnej społeczności w ramach serwisów internetowych BBC.

W sprawie odnośników do Wikipedii Jimmy i Angela dyskutowali nad wytycznymi dla producentów w działach wyszukiwania i zasad publikowania, aby stwierdzić, czy istnieją jakieś powody dla których wyszukiwarka BBC nie mogłaby polecać stron Wikipedii. Nieaktualna strona wiki działu wyszukiwania sugerowała, że mogłaby to być "reguła trzech kliknięć", ale nowsze wytyczne wskazywały, że nie powinien to być problem.

Po prezentacji na temat projektów Wikimedii dla internetowego działu informacyjnego, pytania dotyczyły niemal wyłącznie niedawno uruchomionego serwisu Wikinews, a zwłaszcza reguł jego działania i zaufania do ich zawartości. Zostało wyjaśnione, że aktualnie serwis skupia się raczej na tworzeniu podsumowań z istniejących źródeł niż na redagowaniu własnych materiałów.

W ramach prezentacji dla działu radia i muzyki powstała makieta jak mogłaby wyglądać na stronie zawartość Wikipedii w porównaniu do już istniejących materiałów, licencjonowanych dla BBC przez Muze.

Później toczyło się wiele dyskusji na temat różnic między serwisem h2g2 i społecznościami Wikipedii, oraz tego, jak można uprościć proces odgórnego zarządzania stronami BBC.

W trakcie pierwszego tygodnia w BBC Paula LeDieu otworzyła dyskusję nad Creative Archive. To archiwum zawiera fragmenty wszystkich zarchiwizowanych programów radiowych i telewizyjnych, które mają zostać udostępnione na licencji Creative Commons. Ma to być licencja dla celów niekomercyjnych i prawdopodobnie do użytku tylko w Wielkiej Brytanii. Ponieważ BBC nie posiada praw do większości z tych materiałów, trudności w uzyskaniu zgody na wolne licencjonowanie są jednym z powodów, dla których wybrano licencję niekomercyjną.

Dział sportowy wydawał się najbardziej zainteresowany wykorzystaniem Wikipedii oraz tworzeniem własnych społeczności. Zależy im na zdobyciu większej ilości informacji o mniej popularnych sportach i chcą się dowiedzieć, jak je zgromadzić w sposób najbardziej ekonomicznie efektywny, tworząc strony internetowe oparte o wiki i otwarte dla fanów.

Serwis BBC o II wojnie światowej ma zakończyć możliwość edycji. Rozmawailiśmy z osobami pracującymi nad tym projektem na temat ich planów w stosunku do tej strony po ukończeniu projektu. Mimo, że autorzy artykułów udostępnianych w tym serwisie wyrażali zgodę na ich dalsze licencjonowanie przez BBC w ramach warunków ich umieszczania na stronie, odnieśliśmy wrażenie, że wydanie ich na licencji GFDL, i potencjalne niewłaściwe wykorzystanie tych materiałów, byłoby nie do przyjęcia przez społeczność. Wśród zaproponowanych rozwiązań padło utrzymywanie istniejących artykułów w formie statycznej, ale umożliwiając społeczności kontynuację rozwoju strony, dodawanie metadanych i faktów odnoszących się do tych artykułów.

Kalendarium

Odwiedź kalendarz aby uzyskać więcej informacji

Co dzieje się w wikiświecie i poza nim. Najbardziej emocjonującym wśród zbliżających się wydarzeń jest Wikimania, pierwsze międzynarodowy zlot Wikimedii odbywające się w dniach 4-8 sierpnia. Wikimania będzie się składać zarówno z prezentacji naukowych jak i towarzyskiego spotkania setek Wikimedian po raz pierwszy w historii. Czy tak się stanie? Czy atmosfera się rozkręci? Nie da się tego stwierdzić z pewnością, więc przynieś swoje confetti.


Minione wydarzenia
Wrzesień Aoineko odbiera nagrodę dla Wikipedii od Stowarzyszenia Japońskich reklamodawców
Wikipedia osiąga milion artykułów
Prezentacja dla ONZ
Październik wysłane 40 tysięcy kopii niemieckiej Wikipedii na CD
12 października: konferencja Berlinux
Listopad 27-28 listopada: sympozjum w Rotterdamie
Grudzień 12-13 grudnia: spotkanie z Fundacją OSI w Nowym Jorku. wikispotkanie

27-29 grudnia: 21C3 w Berlinie, wikispotkanie

wschód słońca koło Swifts Creek w Australii
wschód słońca koło Swifts Creek w Australii
Bieżące wydarzenia
  • 8-11 stycznia - Jerozolima, Izrael. wykład w GuruNet [JW]
  • 9 lutego - Palo Alto, Kalifornia. wykład na Stanford University [JW]
  • 26-27 lutego - Bruksela. Konferencja FOSDEM; wielka obecność Wikipedii [JW, w tabeli]
  • 5-6 marca - Chemnitz, Niemcy. Konferencja Linuxtage [w tabeli]
  • 10-16 marca - Hannover, Niemcy. Konferencja CeBIT
  • 11-14 marca - Lörrach, Niemcy. IT/Linux Days 2005 [w tabeli?]
  • 14-17 marca - San Diego, Kalifornia. Konferencja etech [JW]
  • 15-18 marca - Dusseldorf, Niemcy. Bibliothekartag 2005
  • 17-20 marca - Lipsk, Niemcy. Leipziger Buchmesse 2005 [w tabeli]
  • 18-20 marca - Barcelona, Hiszpania. Konferencja CCC, impreza
  • 21-26 marca - New Delhi, Indie. Konferencja Doors of Perception [JW] "platforma społecznych innowacji"
  • 18-21 kwietnia - Santa Clara, Kalifornia. Konferencja użytkowników MySQL [JW]
  • 27 kwietnia-1 maja - Genewa, Szwajcaria. Salon International du Livre de la Presse
  • 14-17 kwietnia - PixelAche, Helsinki
  • 2 czerwca - Hamburg, Niemcy. German Trend Day 2005 [JW]
  • 22-25 czerwca - Karlsruhe, Niemcy. Linuxtag [w tabeli?]
  • 27 czerwca - Chicago, Illinois. Konferencja American Library Association [JW, w tabeli?]
W przyszłości
  • 4-8 sierpnia, 2005: Wikimania, Frankfurt, Niemcy; także urodziny założyciela :)

 

Droga naprzód
Droga naprzód
Droga naprzód

Czytelnicy powinni dostać ten biuletyn do rąk w kwietniu. Należy śledzić stronę biuletynu na Meta pod kątem świeżych wiadomości lub zapisać się na otrzymywanie biuletynów pocztą elektroniczną. Nowy numer planowany jest na wiosnę - przyjmujemy wszelkie sugestie i życzymy owocnej pracy!

Lepienie z ludzkości jednej społeczności nie oznacza stworzenia społeczności jednolitej, wręcz przeciwnie; przyjazne i odpowiednie wykorzystanie poszczególnych cech w atmosferze zrozumienia... Społeczności oparte na jednym szablonie, jak pudełka żołnierzyków, są raczej tworem przeszłości niż przyszłości.

-H. G. Wells